Auteursarchief: Robert Vos

Directeuren willen meer Persoonlijke Coaching

Iedereen weet dat algemeen directeuren en overige directieleden allemaal beschikken over hoogbetaalde executive life coaches. Maar een studie uitgevoerd door de Stanford University laat zien dat er een gapend gat bestaat tussen het aantal executives dat gecoacht wil worden en het aantal dat daadwerkelijk wordt gecoacht.

Hoeveel executives willen coaching? Volgens Stanford vraagt vrijwel 100% om coaching en advies. Hoeveel executives ontvangen dit werkelijk? Slechts 34%. Er bestaat dus een grote behoefte aan executive coaching waar niet aan wordt voldaan.

Hoewel het hier een Amerikaans onderzoek betreft, is de verwachting gerechtvaardigd dat deze cijfers ook grotendeels in Nederlandse Raden van Bestuur en/of Directies gelden. Overigens bleek in dit onderzoek geen wezenlijk verschil te bestaan tussen de zogenoemde ‘life coach’ en de ‘executive coach’.

Waarom wil 100% van de directeuren/directieleden coaching ontvangen?

  1. Zij willen leren hoe zij conflicten beter kunnen afhandelen
  2. Zij willen leren om talent beter te ontwikkelen en te mentoren
  3. Zij moeten leren om hun leiderschap te delen en te delegeren
  4. Zij moeten hun ‘team building’ vaardigheden verbeteren

Deze competenties draaien allemaal om samenwerking. Het draait dus niet om de competitieve, “zwemmen-met-de-haaien” benadering waar de hoogste echelons van het bedrijfsleven om bekend staan.

Waar zijn deze directeuren NIET in geïnteresseerd? Motivatie, compassie en empathie. Deze ‘zachte’ vaardigheden uit life coaching worden niet gezocht door deze directeuren. Het blijken wel belangrijke toevoegingen als ze worden gecombineerd met de vier hiervoorgenoemde wensen.

Wellicht nog eens goed om terug te kijken naar dit video interview met Google CEO Eric Schmidt, waarin hij zegt dat het beste advies dat hij ooit ontving was om een coach te nemen.

Over advies gesproken: algemeen directeuren en overige directieleden willen ook graag advies ontvangen. Zij nemen dagelijks belangrijke beslissingen en zij begrijpen ook heel goed dat zij niet alle wijsheid in pacht hebben. Er bestaat een groot verschil tussen advies willen ontvangen en het gegeven advies opvolgen. Hier overstijgen coaching vaardigheden de consultant. Coaches communiceren anders; zij communiceren zodanig anders dat de kans veel groter is dat een directeur positief zal reageren op de ontstane ideeën, omdat hij het gevoel heeft dat die ideeën uit zijn eigen brein zijn ontsproten.

Naast persoonlijke coaching van elk directielid afzonderlijk kan team coaching van het gezamenlijke Management Team tot nog betere resultaten leiden. Als de directieleden zich bewuster worden van elkaars verschillende gedragsstijlen – zeker binnen multinationale en/of multiculturele Management Teams –  dan kan daarmee de communicatie binnen het Management Team opmerkelijk verbeterd worden. En betere teams leiden tot betere resultaten.

Neem eens vrijblijvend contact op met Robert Vos over vormen van coaching: persoonlijke en/of team coaching; coaching abonnementen; in-company workshops of maatwerk. Robert put uit zijn jarenlange ervaring als zee-officier, trainer, manager, directeur, ondernemer en coach – nationaal en internationaal. Hij is bereikbaar per e-mail robert.vos@rovos.nl of mobiel op zijn (06) 53377126.

Mijn elevator pitch – deel 2 van 3

Ook wel mijn profiel, zo je wilt. Mijn profiel bestaat uit drie zinnen:

Ik ben …
Ik geloof sterk in c.q. ik ben overtuigd van …
Ik ben erg goed in …

Deze blog entry behandelt de tweede zin: Waar geloof ik sterk in? Waarvan ben ik oprecht overtuigd? Wat is heel belangrijk in mijn leven? De eerste zin werd hier behandeld.

Net als onze werkelijke identiteit (wie ben ik echt?) zit ons eigen systeem van waarden (values) en overtuigingen echt ‘diep onder de motorkap’. Het vergt enige moeite, soms zelfs veel moeite om die normen en waarden boven water te krijgen. Waar geloof ik nu echt in? Wat is op dit moment echt belangrijk voor mij? Waarvan ben ik oprecht overtuigd? Ga daar maar eens even voor zitten!

Besef wel dat hier je intrinsieke drijfveren, motivatie zo je wil, vandaan komen. Je gedrag en houding worden voor een zeer groot deel bepaald door deze waarden. Hoe beter je je bewust wordt van deze waarden en overtuigingen, des te beter ben je in staat je gedrag, houding en communicatie aan te passen aan de situatie en de persoon tegenover je. Daarmee gaat het een krachtige rol spelen bij het motiveren, stimuleren, inspireren en overtuigen van anderen.

Vaak blijkt dat als je je niet bewust bent van jouw eigen waarden en overtuigingen, dat deze een belemmering vormen in je communicatie. Wees daar dus attent op!

Eenvoudig voorbeeld

Ik geloof in persoonlijke ontwikkeling. Daarom ben ik ervan overtuigd dat ik van (mijn) fouten leer!

Let op: dit is een andere overtuiging dan “als ik fouten maak ben ik dom”. Daar zit meteen een oordeel in, zo niet een veroordeling.

Ander voorbeeld

Ik geloof sterk in de ‘totale persoon’. Voor mij betekent dat een gezonde balans tussen mijn verstand, mijn emotie en mijn lichaam. Mede daarom heb ik besloten niet meer te roken (gedrag). Deze waarde (gezondheid) c.q. overtuiging (roken is slecht voor mijn gezondheid) heeft mij dus gestimuleerd om mijn gedrag aan te passen.

Om je te helpen je eigen normen, waarden en overtuigingen te ontdekken, volgt hier een lijst met waarden (values). Elke waarde wordt voorgesteld door een min of meer abstract woord met een universele waarde: iedereen wil het graag hebben. Deze waarden zijn vaak ongrijpbaar, niet te meten. Iedereen zal daar op zijn/haar eigen manier invulling aan geven. Die fysieke invulling is dan weer een kwestie van smaak en over smaak valt lastig te twisten.

Acceptatie Genot Punctualiteit
Afwisseling Gezamenlijkheid Rechtvaardigheid
Authenticiteit Gezondheid Respect
Avontuur Groei Samenwerking
Bescheidenheid Harmonie Schoonheid
Bestaanszekerheid Heelheid Solidariteit
Betrokkenheid Hoop Speelsheid
Betrouwbaarheid Hulpvaardigheid Spiritualiteit
Bevlogenheid Humor Spontaniteit
Bevrediging Integriteit Sportiviteit
Blijheid Intimiteit Stabiliteit
Collegialiteit Kwaliteit Status
Comfort Lichtheid Succes
Commitment Liefde Toewijding
Contact Lol Trouw
Creativiteit Loyaliteit Uitdaging
Devotie Macht Veiligheid
Dienstbaarheid Matigheid Verantwoordelijkheid (eigen)
Duidelijkheid Mededogen Verbetering
Duurzaamheid Moed Verbondenheid
Eenvoud Nauwkeurigheid Vertrouwen
Eerlijkheid Netheid Vitaliteit
Eigenheid Neutraliteit Voldoening
Empathie Nieuwsgierigheid Voorzichtigheid
Erkenning Onafhankelijkheid (financiële) Vrede
Evenwicht Ontspanning Vriendschap
Flexibiliteit Ontwikkeling Vrijheid
Geborgenheid Openheid Waardering
Gedrevenheid Opwinding Warmte
Geld Ordelijkheid Zekerheid
Gelijkwaardigheid Originaliteit Zelfstandigheid
Geloof Passie Zelfvertrouwen
Gemak Plezier Zorgzaamheid
Genegenheid Professionaliteit Zuiverheid

Opdracht

Welke waarden vind jij op dit moment belangrijk in jouw leven? Welke overtuigingen volgen daar gevoelsmatig of logischerwijs uit? Probeer dat eens te beperken tot maximaal vijf waarden die voor jou van zeer grote waarde (!) zijn.

Mijn voorbeeld

Ik geloof sterk in de onverbrekelijke samenhang tussen Vrouw en Man, dat wil zeggen dat ik geloof in management teams en directieteams die qua samenstelling een zorgvuldige balans weten te bewaren tussen het aantal vrouwen en mannen waardoor de besluitvorming evenwichtiger, profijtelijker en duurzamer is – voor een betere samenleving, voor een betere wereld.

Zo, hier staat mijn ‘Ik geloof …’ regel. Ik heb daar best een tijdje over nagedacht. Er zijn verschillende versies geweest, die ik heb afgestemd met mijn vrouw, mijn vrienden, kennissen en zakenrelaties om mij heen. Ik mocht het hier mee doen. En ik gá het daar de komende jaren mee doen. Daar geloof ik in!

Wat vind jij belangrijk? Waar geloof jij rotsvast in? Waarvan ben jij absoluut overtuigd?

Mijn elevator pitch – deel 1 van 3

Ook wel mijn profiel, zo je wilt. Mijn profiel bestaat uit drie zinnen:

Ik ben …
Ik geloof sterk in c.q. ik ben overtuigd van …
Ik ben erg goed in …

Deze blog entry behandelt de eerste zin. De beide andere worden de komende weken behandeld.

Wie ben ik? Wie wil ik zijn? Dat blijkt altijd weer een lastige vraag: “Vertel eens iets over jezelf? Wie ben je?” Tja, wie ben ik eigenlijk? Of wie zou ik willen zijn over een jaar of twee of over vijf jaar? Soms kan er zelfs sprake zijn van een conflict. Ik ben nu specialist, maar ik wil manager zijn. Ik ben ondernemer, maar ik wil ook een goede moeder zijn. Conflicten kunnen ook ontstaan tussen enerzijds instinct of emotie en anderzijds logica of ratio. Om te weten wat je wil zijn, moet je eerst weten wie je bent.

“Ik denk, dus ik ben”, constateerde Descartes in de 17e eeuw. Soms helpt het om op te schrijven wat je doet, omdat Roos Vonk stelt dat “je bent wat je doet”. Descartes dacht daar over na en vond dat al voldoende reden om te bestaan. Heel vaak wordt “ik ben” gebruikt om het bewustzijn aan te duiden of “het zijnde”. Ik ben man, zoon, vader, grootvader. Ik ben lief, blij, boos, bedroefd, bang. Toch wat  lastig. Wie ben ik nu? Het antwoord bepaalt voor een groot deel mijn identiteit. Dus laat ik eens goed nadenken, reflecteren over wie ik echt ben.

Deze vraag is ook actueel in werksituaties. Bijvoorbeeld bij het verkopen van producten en diensten en bij het solliciteren en netwerken (= verkopen van mijzelf). Schrijf het antwoord eens op in de vorm van een zelfstandig naamwoord. Bijvoorbeeld:

Ik ben coach, of: ik ben leidinggevende, of: ik ben loodgieter, of: ik ben app ontwikkelaar, of: ik ben verpleegkundige. Vul maar in: Ik ben _______________.

Kleed dit zelfstandig naamwoord nu eens aan met een of twee bijvoeglijke naamwoorden, bijvoorbeeld:

Ik ben een gepassioneerde coach, of: ik ben een inspirerende leidinggevende, of: ik ben een vakkundige loodgieter, of: ik ben een inventieve app ontwikkelaar, of: ik ben een betrokken verpleegkundige. Vul maar in: Ik ben een _______________ _______________.

Bij sommige identiteiten slaan mijn gedachten op hol en ga ik mij heel andere dingen voorstellen dan de auteur bedoelde. Let maar eens op: Ik ben een gedreven projectmanager. En wat voor projecten ‘manage’ jij dan? Bouw je bruggen, tunnels, gebouwen? Of zit je in IT en bouw je applicaties? Of infrastructuren? Ook weer van die woorden die alles kunnen betekenen: bruggen, tunnels of computercentra en netwerken? Dus wellicht handig om een beetje meer context toe te voegen. Bijvoorbeeld:

Ik ben een gepassioneerde management trainer, coach en adviseur met een uitgebreide technische achtergrond in de toegepaste informatietechnologie en ruime internationale ervaring in marketing & sales management, consultancy en coaching.

 Zo, hier staat mijn ‘Ik ben …’ regel. Ik heb daar best een tijdje over nagedacht. Er zijn verschillende versies geweest, die ik heb afgestemd met mijn vrouw, mijn vrienden, kennissen en zakenrelaties om mij heen. Ik mocht het hier mee doen. En ik gá het daar de komende jaren mee doen. Dit bén ik!

 Wie ben jij?

Een wiskundig argument voor meer vrouwen in leidinggevende posities

Reken het uit. Meer vrouwen in leidinggevende posities staat gelijk aan meer succes voor uw bedrijf. Lees hier waarom.

Vorige week publiceerde Solange Charas – zij adviseert management teams en Raden van Bestuur en Commissarissen op velerlei gebied – een buitengewoon interessant én grappig artikel, waarin zij met behulp van transitiviteit (wiskunde) aantoont dat vrouwen gewoon meer winst opleveren voor ondernemingen. Het originele artikel vind je hier. Hieronder volgt een vrije vertaling.

Verrassend nieuws voor de ‘old boys clubs’ overal ter wereld: onderzoeksresultaten tonen aan dat het benoemen van vrouwen in management teams en het installeren van vrouwen in Raden van Bestuur en Commissarissen een significante correlatie laten zien met positieve ‘bottom-line’ bedrijfsresultaten.

Verschillende studies hebben aangetoond dat als in een Raad van Bestuur (RvB) en in een Raad van Commissarissen (RvC) tenminste één vrouw aanwezig is dat de absolute en relatieve aandelenkoersen – evenals de algehele financiële prestatie van deze organisaties – uitstijgt boven die van bedrijven waarvan deze Raden uitsluitend uit mannen bestaan.

Deze vermeldenswaardige uitkomst heeft een verhit debat opgeleverd tussen twee kampen: het ene kamp dat gelooft dat vrouwen cruciaal zijn voor het succes van elke onderneming en het andere kamp dat denkt dat het zuiver toeval is dat vrouwen bijdragen aan de prestaties van deze bedrijven, want die betere prestaties zaten er toch al aan te komen ongeacht de gender-diversiteit in de RvB/RvC.

Het debat kan netjes worden samengevat als het bekende “kip-of-ei” probleem: presteren organisaties beter omdat vrouwen worden benoemd in management teams en RvB/RvC of worden vrouwen benoemd in management teams en RvB/RvC van organisaties die al op het punt staan om beter te presteren?

Hoewel genoemde onderzoeken zich nooit op dit kip-of-ei raadsel hebben geworpen, bestaat er wel degelijk een logische manier om te achterhalen hoe zo’n interessante relatie bestaat. Een beetje elementaire wiskunde helpt.

Denk even terug aan de middelbare schoolbanken toen we kennis maakten met transitiviteit in de wiskunde. De theorie stelt dat als A=B en B=C dan is A=C. In onze uitleg nemen we aan:

A = Vrouwen
B = Succesvolle teams
C = Financiële prestatie

Allereerst moeten wij het samen eens worden dat management teams en RvB/RvC teams zijn in plaats van een verzameling individuele executives. Volgens de Wet bestuur en toezicht van 1 januari 2013 heeft de Raad van Bestuur de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor het reilen en zeilen van de organisatie en kan daartoe binnen bepaalde grenzen besluiten nemen. De Raad van Bestuur kan daarop door zowel de aandeelhouders als de commissarissen worden aangesproken. Elke bestuurder blijft verantwoordelijk voor de taakvervulling door het hele bestuur en is in principe voor het geheel aansprakelijk in geval van onbehoorlijk bestuur.

Wij mogen dus stellen dat het de collectieve en gecoördineerde acties van het team van mensen aan de top van de organisatie zijn die de prestaties van de organisatie bepalen – of door meer economische waarde te creëren of deze economische waarde te laten afnemen.

Vrouwen maken betere teams: A = B

Een onderzoek, gepubliceerd in Harvard Business Review in juni 2011 concludeerde allereerst dat de collectieve intelligentie van teams toeneemt als meer vrouwelijke leden worden toegelaten. Bovendien bleek dat de collectieve intelligentie meer te maken heeft met de teamdynamiek dan met de som van de intelligentie van elk van de individuele teamleden.

Betere teamprestaties wordt toegeschreven aan het feit dat vrouwen beter scoren op de schaal van sociale sensitiviteit. Vrouwen blijken beter te luisteren, zijn beter in het betrekken van anderen in de gesprekken en dringen hun eigen mening minder op aan de groep.

In tegenstelling tot de competitieve stijl van leidinggeven door mannen is de stijl van leidinggeven door vrouwen meer gericht op het volbrengen van taken, meer gericht op het begeleiden van anderen (mentor) en rekening houden met de behoeften van anderen. Deze genderspecifieke gedragsstijlen blijken cruciaal als aanvulling op de collectieve competenties en vaardigheden van de teamleden om de gewenste resultaten neer te zetten.

Betere teams produceren betere bedrijfsresultaten: B = C

Onderzoek door Solange Charas zelf, gepubliceerd in Harvard Business Review in maart 2014, kwantificeert de impact van teamintelligentie (TQ) op de financiële bedrijfsresultaten.

Haar onderzoek is gebaseerd op de antwoorden van meer dan 1.000 executives in directies en Raden van Bestuur/Commissarissen (RV: in de VS kent men de one-tier Board waar zowel executives als non-executives plaats hebben) uit alle industriesectoren met omzetcijfers tussen 1 miljoen tot 78 miljard dollars. Haar onderzoek toont een sterke en statistisch significante relatie tussen de teamintelligentie van topmanagement en hun bottom-line prestatie.

Waar de TQ hoog was in de directie en RvB/RvC presteerden deze organisaties beter dan hun directe concurrenten en waar de TQ laag was presteerden deze organisaties slechter dan hun directe concurrenten. Naast het blootleggen van deze sterke correlatie was Charas ook in staat om het effect van teamintelligentie te kwantificeren in de orde van 4% tot 20% op de bottom-line bedrijfsresultaten.

Door het kwantificeren van het effect van teamintelligentie kunnen wij een directe verband aantonen tussen teams aan de top en bottom-line bedrijfsresultaten. Charas’ conclusies? Betere Raden van Bestuur en directies (teams) produceren betere financiële bedrijfsresultaten.

De logische conclusie

Nu passen we eenvoudigweg de transitiviteit uit de wiskunde toe op bovenstaande relaties en we kunnen dus vaststellen:

  • A=B: als vrouwen in RvB/RvC en management teams effectievere teams maken; en
  • B=C: als betere teams leiden tot betere bottom-line bedrijfsresultaten; dan
  • A=C: leidt het hebben van meer vrouwen in RvB/RvC en management teams tot betere bedrijfsresultaten.

Dus wat kunt u doen om het potentieel van uw team te verbeteren waardoor hogere economische waarde wordt gecreëerd en u uw concurrenten de loef afsteekt?

  1. Zoek vrouwelijke managers, directeuren en leden van uw Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen: het toevoegen van vrouwen aan uw topmanagement teams levert bewezen voordelen.
  2. Werf slim: vrouwen hebben het potentieel om uw teams effectiever te maken en uw bedrijfsresultaten te verbeteren, maar u moet nog steeds slim mensen werven en selecteren. Vrouwelijke kandidaten moeten natuurlijk wel de gevraagde competenties en vaardigheden bezitten van de ideale kandidaat.
  3. Verbeter teamprestaties: geweldig presterende teams ontstaan niet vanzelf, zelfs als er vrouwen in het team zitten. Het vraagt inspanning en doelmatig leiderschap. Stel uw team’s TQ vast en als het hoog is, geweldig. Als het laag is, dan is er werk aan de winkel om uw team meer economische waarde te laten creëren. Een TQ assessment zal blootleggen waar de zwakheden van uw team zitten om vervolgens de juiste interventie te kunnen toepassen.

Natuurlijk zullen er individuele uitzonderingen bestaan op bovenstaande algemene genderspecifieke aanpak. We kennen allemaal vrouwen die zich mannelijker gedragen en mannen die zich vrouwelijker gedragen in organisaties – en da’s prima!

Maar het ene onderzoek na het andere toont  een relatie aan tussen vrouwelijke communicatie- en gedragsstijlen, vrouwelijk leiderschap en de bottom-line bedrijfsresultaten.

q.e.d.

Ik verwijs nog graag naar een eerder gepubliceerd artikel op mijn blog waarin ik een uniek programma beschikbaar stel om binnen uw Nederlandse organisatie snel tot resultaten te komen.

Nog 457 dagen! Dan wat?

Dan is het 1 januari 2016. Volgens de Wet op Bestuur en Toezicht moeten NV’s en grote BV’s tenminste 30% vrouwen benoemd en actief hebben in hun Raden van Bestuur en Raden van Commissarissen. Anders… Tja, anders wat?

Er bestaat geen enkele sanctie. Dus deze deadline zal min of meer geruisloos voorbij gaan en dan hebben we dat ook weer gehad. Of?

Tenminste twee keer per jaar is er enige aandacht op radio & TV en de social media voor het aandeel van de vrouw op leidinggevende posities in het Nederlandse bedrijfsleven. Begin juni van elk jaar publiceert de Commissie Monitoring Talent naar de Top onder aanvoering van Gerdi Verbeet de stand van zaken onder haar leden, de 240 ondertekenaars van het Charter Talent naar de Top. Uit het laatste rapport blijkt dat deze ondertekenaars een voorhoede vormen in het traject naar een evenwichtige verdeling van vrouwen en mannen binnen besturen en toezicht houdende organenvormen. In hun Raden van Bestuur ligt het percentage vrouwen op 21,0% en in hun Raden van Commissarissen iets hoger op 23,1%.

Op 31 augustus van elk jaar rapporteert prof. Mijntje Lückerath, hoogleraar aan de TiasNimbas Business School in Tilburg, haar stand van zaken voor de ca. 85 beursgenoteerde NV’s en BV’s die onder de werking van de hiervoorgenoemde Wet op Bestuur en Toezicht vallen. Zij geeft een veel minder rooskleurig beeld: in de Raden van Bestuur van deze Top-85 ondernemingen ligt het percentage vrouwen op slechts 6,0% en in hun Raden van Commissarissen op 19,5%.

Nu het stof weer een beetje is neergedaald op vredig corporate Nederland, kunnen we rustig wachten tot juni 2015 – als Gerdi Verbeet de volgende Monitor bespreekt in De Wereld Draait Door of de heer Pauw opnieuw erop wijst dat “Wij niet altijd in verwachting zijn!”

Eerlijk gezegd slaat Nederland een modderfiguur. Om het wat persoonlijker te maken: Nederlandse mannen én vrouwen slaan een modderfiguur. Een wereldwijd onderzoek door Grant Thornton toonde eerder dit jaar aan dat Nederland samen met Japan he-le-maal onderaan de lijst bungelt ten aanzien van de deelname van vrouwen op de hoogste leidinggevende posities. Gewoon onderaan!

Mevrouw Esther-Mirjam Sent, hoogleraar aan de Universiteit van Nijmegen en PvdA-senator in de Eerste Kamer rekende mij voor dat het in dit ”autonome” tempo tot 2058 duurt alvorens er een balans is bereikt tussen mannen en vrouwen in de top. Met “balans” bedoel ik een 50-50% verdeling tussen vrouwen en mannen.

Daar ga ik dus niet op wachten. Het moet eigenlijk ook gewoon kunnen binnen drie jaar! “Waar een wil is, is een weg”, zei mijn moeder altijd. Ik heb een uniek programma samengesteld waarmee dit doel kan worden bereikt. Het unieke omvat drie delen: (1) het nastreven van de complementariteit tussen mannen en vrouwen samen met vrouwen én mannen; (2) de relatief korte doorlooptijd van drie jaar en (3) een energiek, realistisch en haalbaar implementatieplan. Een overzicht van het programma op één A4-tje staat hier.

Ik kom graag in contact met bedrijven, overheidsorganen (centraal en lokaal) en wetenschappelijke instellingen (universiteiten en HBO) om deze aanpak daadwerkelijk te realiseren.

Het doel is duidelijk: de wereld wordt er beter door en daarmee ieder van ons! Dus verbeter de wereld en begin bij jezelf door jezelf dit programma cadeau te doen.

Is hiermee 1 januari 2016 haalbaar? No way! Maar wel 31 december 2017!

Vraag naar ICT professionals neemt sterk toe

Het gaat goed in de ICT sector. De vraag naar ICT professionals neemt dit jaar en de komende jaren tot 2019 stevig toe!  De vraag naar ICT personeel wordt vooral aangedreven door een versnelling van technologische ontwikkelingen.

Yacht meldde reeds na afloop van het eerste kwartaal: “Dankzij Het Nieuwe Werken is de vraag naar slimme ICT’ers groot. Vooral op het gebied van cloud computing, veilige draadloze netwerken en bring your own device.” Het aantal vacatures voor ICT professionals is dan ook het eerste kwartaal met 19% gegroeid. Softwareontwikkelaars zijn het meeste in trek.

Vorige maand meldde Robert Walters in zijn European Job Index: “Door de grotere economische stabiliteit en het groeiende vertrouwen van ondernemers is er over de gehele linie een toenemende vraag naar IT-professionals.”

En begin deze maand meldt het UWV: “Het aantal vacatures in de ICT sector komt dit jaar naar verwachting uit op 34.000 stuks, 20% meer dan in 2013.” Ook voor de komende jaren ziet de arbeidsmarkt er voor ICT-professionals rooskleurig uit. Het UWV verwacht dat het aantal vacatures in de sector de komende jaren groeit tot 37.000 vacatures per jaar.

In het UWV-rapport staat de verwachting dat het aantal banen in de ICT sector tot 2015 stabiel zal blijven en daarna met 2% (ca. 6.000 banen) licht zal stijgen. In 2019 zijn er dan 288.000 banen. Relatief gezien zal de groei van het aantal banen voor zelfstandigen (zzp’ers) groter (7%) zijn dan de groei van het aantal banen van werknemers (1%).

Een andere interessante waarneming van de ICT-sector betreft het hoge aantal beroepen op hoger (HBO) en wetenschappelijk (WO) niveau. Het aandeel van deze groep is bijna twee keer zo groot als het gemiddelde voor Nederland (60 procent t.o.v. 31 procent). Het beroep informatieanalist, systeemanalist c.q. programmeur (op HBO-niveau) vormt met 58.000 werkzame personen de grootste groep.

Ook qua leeftijdsopbouw kent de ICT sector een werknemerspopulatie die aanzienlijk afwijkt van het Nederlandse gemiddelde. Er werken vooral meer 25- tot 44-jarigen. Er werken veel meer mannen dan vrouwen. Bijna drie kwart van de werkenden is man en iets meer dan een kwart is vrouw. Het aantal werkende mannen is de afgelopen jaren gestegen met 1% terwijl het aantal werkende vrouwen met 3% is gedaald.

Door de snelle technologische ontwikkelingen is er sprake van grote veranderingen in beroepen, in het functiehuis en in de gevraagde competenties. Er ontstaat meer behoefte aan mensen met een HBO-achtergrond, terwijl het aantal banen op MBO-niveau stevig krimpt. Tegelijkertijd is de beweging op MBO-1 en MBO-2 niveau zichtbaar naar combinatiefuncties, waarin ICT een rol speelt: zogenoemde zorgfuncties met een ICT-component. Deze kandidaten moeten over uitstekende sociale en communicatieve vaardigheden beschikken.

De totale instroom van ICT studenten stijgt. Dat betreft vooral het hoger en wetenschappelijk ICT onderwijs. Verklaringen hiervoor zijn de goede loopbaanperspectieven in de ICT sector en een verbeterd imago. Het aantal inschrijvingen voor HBO ICT onderwijs nadert de 10.000. Alles bij elkaar (zie UWV-rapport) blijf het aanbod achter bij de vraag: het aantal moeilijk vervulbare vacatures gaat oplopen van 7.500 in 2011 tot 15.000, misschien zelfs 20.000 in 2017.

Beroepen die in 2014, maar ook in 2018 krapte vertonen zijn: ontwerper industriële automatisering, developer/programmeur (o.a. Java, .Net, scripttalen) op HBO- en WO-niveau, technische specialist, tester, webdeveloper, digital media specialist, accountmanager, business analist (op het gebied van het datawarehouse), project manager en security-specialist. Op MBO-niveau ziet UWV – mede gelet op de verschuivingen in de beroepenstructuur – geen krapte. Wel zijn er landelijk bezien goede perspectieven voor de kwalificaties netwerkbeheerder, ICT beheerder en applicatieontwikkelaar.

Tenslotte ziet UWV de arbeidsmarktperspectieven vooral zonnig in voor werknemers in de Randstad en de Regio Eindhoven.

Het antwoord op bovenstaande uitdaging wordt weer heel snel ‘war on talent’ genoemd. Natuurlijk gaat er weer jacht gemaakt worden op talent dat elders aan het werk is. Maar ook moet serieus aandacht worden gegeven aan herscholing van de vele werklozen (ook van HBO-niveau en hoger) ongeacht leeftijd en/of geslacht. Tenslotte zullen goed opgeleide migranten ons moeten helpen het tekort aan te vullen en onze economie een nieuwe ‘boost‘ te geven. Als de werknemer niet naar het werk komt, dan gaat het werk naar de werknemer toe… in Oekraïne, India, China enzovoorts.

Mijn unieke aanpak

De zomervakantie is achter de rug. Een vreemde zomer – die zomer van 2014. Begin juni publiceerde de Commissie monitoring Talent naar de top onder leiding van Gerdi Verbeet de Monitor Talent naar de top 2013. Drie maanden later – begin september – publiceert prof.dr. Mijntje Lückerath haar jaarlijkse Nederlandse Female Board Index 2014. En wat blijkt? Er gebeurt nauwelijks wat. Op welk gebied? Op de deelname van vrouwen op leidinggevende posities. Ik denk daarover na. Juist omdat ik meen dat meer vrouwelijk talent in de top van bedrijfsleven, politiek en wetenschap aantoonbaar bijdraagt aan een betere wereld. Op dit moment gebeuren interessante dingen om mij heen en die wil ik graag met je delen.

Hier is mijn verhaal

Het afgelopen jaar heb ik gewerkt aan een programma dat vrouwelijk talent helpt om hun eigen doelen te realiseren en hun talenten volledig te benutten. Mijn aanpak bestaat uit een verbazingwekkend snelwerkende combinatie van concepten en gereedschappen die ik meteen kan toepassen op een specifieke situatie waarin vrouwen én mannen zich bevinden. Mijn achtergrond – jarenlange marketing & sales ervaring binnen internationale ondernemingen (25+ jaar) plus eigen ondernemerschap (15+ jaar) – heeft mij er toe gebracht om echt iets speciaals in elkaar te zetten dat direct toepasbaar is op het oplossen van de grote uitdagingen waar vooral talentvolle vrouwen mee worstelen – individueel of in teamverband. 

De meeste mannen en vrouwen zijn zich onvoldoende bewust dat er andere wegen zijn om hun doelen te bereiken, waarbij pijn zoveel mogelijk vermeden kan worden. En eigenlijk is er niet meer voor nodig dan een verandering in je eigen mindset en in je eigen gedrag & houding om tot verrassende resultaten en voordelen te komen.

De basis van mijn unieke aanpak is gebaseerd op de volgende drie stappen:

  1. Bewustwording van de kracht die vrijkomt door het veranderen van je eigen mindset
  2. Bewustwording van hoe het voelt om je anders te gedragen
  3. Door dit op een consistente wijze samen te brengen zal je nieuwe gedrag tot verrassende resultaten leiden.

Dit wil ik je graag aanbieden

Omdat ik zoveel mogelijk mensen met mijn nieuwe programma wil laten kennismaken, bied ik elke maand een drietal tijdslots in mijn agenda aan om mijn werkelijk inspirerende programma met je door te nemen. Mijn email campagne in de week van 9 september heeft ruim 80 verzoeken om een kosteloos introductiegesprek opgeleverd. En een veelvoud daarvan aan bemoedigende en stimulerende reacties! Het toont aan dat de boodschap duidelijk is en de behoefte groot. Ik geef de tijdslots weg op basis van “wie het eerst komt, het eerst maalt”. Als je inderdaad door mij in 20-30 minuten wilt worden ingewijd in mijn unieke programma, stuur mij dan een e-mail om een datum/tijd vast te leggen. Het wordt beslist een inspirerend gesprek, dat beloof ik!

Na afloop van ons gesprek laat ik je achter met een heldere notie:

  • Waarom vrouwen op leidinggevende posities een aanwinst zijn
  • Wat de beste aanpak is om snel resultaat te halen
  • Hoe je precies dát positieve resultaat binnenhaalt in jouw organisatie
  • De volgende concrete stap die je kunt uitvoeren na ons gesprek zodat je direct resultaten kunt scoren.

Ik vind het leuk om dit met jou te doen (of met iemand anders die jij goed kent; deel dit bericht dus gerust met anderen) en ik wil je vast hartelijk danken dat je de tijd wilt nemen om kennis te maken met mijn nieuwe programma. Hoe meer mensen ik hiermee kennis kan laten maken, hoe beter. Laat mij weten of je kampt met een heuse uitdaging die om een goede en snelle oplossing vraagt.

Ik hoop van je te horen!

Hartelijke groet van Robert Vos                                                                 

P.S. Ik geloof sterk in de onverbrekelijke samenhang tussen vrouw en man. Ik geloof sterk in hun complementariteit. Vrouw en man zullen samen de uitdagingen waarvoor zij staan moeten oplossen. Dit programma beperkt zich dus niet tot vrouwen!

Leuk streven, maar vrouwen willen niet!

De nieuwste Nederlandse Female Board Index van prof. dr. Mijntje Lückerath-Rovers is weer verschenen. Mijntje Lückerath is hoogleraar Corporate Governance aan TIAS School for Business and Society. Zij laat sinds 2007 het verloop zien in het aandeel vrouwen in Raden van Bestuur en Raden van Commissarissen van Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen.

Met invoering van de Wet bestuur en toezicht per 1 januari 2013, wordt gestreefd naar een evenwichtige verdeling van zetels over mannen en vrouwen binnen het bestuur en de raad van commissarissen van grote B.V.’s en N.V.’s. Uit de nieuwe regelgeving volgt dat er gestreefd dient te worden naar een zetelverdeling waarbij ten minste 30% van de zetels van het bestuur én van de raad van commissarissen samen door vrouwen wordt bezet vóór 1 januari 2016. We hebben dus nog ruim een jaar te gaan…

Maar een sanctiemaatregel ontbreekt. Indien de bovenstaande ratio’s niet worden behaald, dan dient in de jaarrekening uitgelegd te worden waarom deze ratio’s niet worden gehaald en welke acties worden ondernomen om wel tot een evenwichtige verdeling te komen (comply or explain).

En waar staan we nu (peildatum: 31 augustus 2014)? Wolters Kluwer voldoet als enige onderneming aan het streefgetal van 30% vrouwen in zowel Raad van Bestuur als Raad van Commissarissen. Nog steeds hebben 30 van de 87 onderzochte beursfondsen geen vrouw in de RvB of RvC.

Top 10 van 87 beursbedrijven
Aantal vrouwen in raden van bestuur en commissarissen
1. Unilever 5 van de 13 leden
2. Wolters Kluwer 3 van de 8 leden
3. Snowworld 1 van de 3 leden
4. Ordina 2 van de 6 leden
4. Wessanen 2 van de 6 leden
6. PostNL 3 van de 9 leden
7. DSM 4 van de 12 leden
8. TomTom 3 van de 10 leden
8. Reed Elsevier 3 van de 10 leden
8. AkzoNobel 3 van de 10 leden

Het aandeel vrouwen in Raden van Commissarissen is gestegen van 17,5% in 2013 naar 19,5%. Het aandeel vrouwelijke bestuurders laat dit jaar een lichte stijging zien van 4,7% in 2013 naar 6,0% nu. Die gewenste 30% (waarom geen 50% trouwens?) gaan we in dit tempo bereiken in 2058 of later.

Om het nog even wat beter in perspectief te plaatsen: tegenover 354 mannelijke commissarissen staan slechts 86 vrouwelijke commissarissen. Tegenover 205 mannelijke bestuurders staan slechts 13 vrouwelijke bestuurders.

Flop 10 van 87 beursbedrijven
Aantal vrouwen in raden van bestuur en commissarissen
78. ASMI 0 van de 7 leden
78 Accell 0 van de 7 leden
80. AFC Ajax 0 van de 8 leden
80. Exact 0 van de 8 leden
80. Corio 0 van de 8 leden
83. Vopak 0 van de 9 leden
83. Corbion 0 van de 9 leden
83. Oci 0 van de 9 leden
86. Boskalis 0 van de 10 leden
86. Fugro 0 van de 10 leden

Zowel McKinsey & Company als KPMG hebben al enige jaren kristalhelder aangetoond dat de business case bestaat. De business case om te streven naar evenwichtige Raden van Commissarissen en van Bestuur. Dergelijke ondernemingen presteren beter in termen van duurzame winsten, zij ondernemen maatschappelijker verantwoord en zij hebben een grotere aantrekkingskracht voor talent. Pure winst – een “no-brainer”. En het levert een aangenamer en beter wereldbeeld op.

Wat houdt ons tegen? Daar is geen eenduidig antwoord op te geven. Er is vrouwelijk talent genoeg. Universiteiten leveren tegenwoordig meer vrouwelijke dan mannelijke afgestudeerden af. Uit verschillende onderzoeken blijken er veel oorzaken te kunnen worden aangewezen. Om er slechts een paar te noemen: mannen zijn zich niet altijd op het juiste moment bewust van het vrouwelijk talent om hen heen en kiezen dus voor “meer van hetzelfde: een man”. Vrouwen zijn vaak te bescheiden of te weinig zelfverzekerd om zich op het juiste moment aan te bieden voor een executive managementpositie. Mannen zouden dus bewuster meer ruimte kunnen geven aan vrouwelijk talent en vrouwen zouden wel eens wat meer mogen “durven”. En dan lijkt daar ook nog de atypische Nederlandse deeltijdcultuur te spelen.

Anders dan de titel van deze blog doet vermoeden, willen vrouwen wel degelijk plaats nemen in een Raad van Bestuur en/of Commissarissen! Wij hebben een programma ontwikkeld dat ondernemers, overheidsorganisaties en wetenschappelijke instellingen helpt om meer vrouwen te laten doorstromen naar de top. Meten en toekijken (comply or explain) is prima, maar zet geen zoden aan de dijk. Er zal een werkelijk veranderingsprogramma moeten worden gestart dat binnen drie jaar effect sorteert. In 2017 en dus niet pas in 2058. Neem maar eens contact op met ondergetekende als u daarover meer wilt weten.

Sorry, zo bedoelde ik dat niet!

Hoe vaak horen we dat niet? Vaak. En dankzij e-mail steeds vaker. Inderdaad blijkt e-mail zeer regelmatig – ook binnen ondernemingen en organisaties – de directe oorzaak van conflicten. Deze conflicten worden dan ook nog eens het liefst via e-mail uitgevochten. Heel wat managers zien zich genoodzaakt om vervolgens in te grijpen om erger te voorkomen. In sommige gevallen wordt de sfeer op de afdeling – of tussen afdelingen – er dan ondanks alle managerial kunde en ijver niet beter op. Communicatie is en blijft lastig.

Bij communicatie wordt kennis en ervaring – expertise – met elkaar gedeeld door middel van geluid en/of vorm. Bij geluid denken we dan aan spraak en toon; bij vorm denken wij aan beeld, symboliek en tekst. Het Latijnse woord communicare betekent “iets gemeenschappelijk maken”. Ons contact omvat ook handelingen, want door gedrag – verbaal en non-verbaal – worden eindeloos veel betekenissen kenbaar gemaakt. En non-verbale communicatie kan zelfs in veel gevallen de doorslag geven boven doelbewust gekozen woorden en symboliek.

In de Roos van Leary (gepubliceerd in 1957) wordt menselijk gedrag grofweg over twee assen geleid. De horizontale as staat voor de relatie die iemand met een ander heeft: samen-gedrag of tegen-gedrag. Met samen bedoelt Leary dat iemand met de ander door één deur kan. Samen betekent dat het gedrag gericht is op acceptatie van elkaar, veelal op basis van wederzijds respect. Bij tegen bestaat vijandigheid jegens de ander. Het gedrag is gericht op andere belangen dan acceptatie, soms zelfs volledig tegengesteld daaraan.

De verticale as staat voor de positie die iemand ten opzichte van een ander heeft. Boven betekent dat iemand dominant gedrag vertoont naar de ander; zo iemand beschouwt zich de meerdere van de ander. Met onder wordt bedoeld dat iemand onderdanig gedrag vertoont naar de ander; zo iemand beschouwt zichzelf als ondergeschikte van de ander.

Zo ontstaan vier vlakken: leiden, volgen, aanvallen en verdedigen. Om een genuanceerd beeld te creëren besloot Leary elk vlak te spitsen waardoor acht verschillende basisgedragingen ontstaan:Roosvanleary

  • Leidend gedrag
  • Helpend gedrag
  • Meewerkend gedrag
  • Volgend gedrag
  • Concurrerend gedrag
  • Aanvallend gedrag
  • Opstandig gedrag
  • Teruggetrokken gedrag

De norm voor managers in de moderne onderneming is het tonen van helpend en meewerkend gedrag. Dat zien we volgens de Nederlandse socioloog en organisatieadviseur Willem Mastenbroek terug in een informele communicatiestijl waarin gezagsverschillen lijken weggemoffeld. Dat betekent niet dat de gezagsverhoudingen betekenisloos zijn geworden of dat managers geen knopen meer mogen doorhakken. Het is alleen uit den boze om dat gezag openlijk te laten gelden.

Open en duidelijk communiceren omvat praten én luisteren. Onderzoek laat zien dat wij beter moeten leren luisteren. De meeste mensen luisteren vaak slecht.

Luisteren bestaat uit: belangstelling tonen, iemand de ruimte geven zijn/haar verhaal te doen, laten merken dat je luistert, vragen stellen en feedback geven. Wie goed en bewust luistert, hoort zoveel meer. Relaties verbeteren opvallend en je begrijpt de nuances die anderen in hun uitspraken leggen.

Management Site geeft zes tips voor betere luisteraars en voegt daar drie luisterfouten aan toe:

  1. Maak goed oogcontact.
  2. Zit stil terwijl je luistert. Wanneer je denkt je concentratie te verliezen, beweeg je dan even in je stoel of op je voeten, maar blijf altijd gefocust op de spreker.
  3. Knik met je hoofd en leun zachtjes naar de spreker toe: het geeft aan dat je naar hem of haar luistert en het helpt je zelf om beter bij de les te blijven.
  4. Pas de techniek van het spiegelen toe, waarbij je op onschuldige wijze je gesprekspartner gaat nabootsen. Als je gesprekspartner zachtjes naar links leunt, kan jij zachtjes naar rechts leunen. In sociaal verband doen mensen dat automatisch wanneer ze zich goed op hun gemak voelen.
  5. Bij een telefoongesprek waarin veel informatie wordt gedeeld is het nuttig om af en toe te pauzeren en te herhalen wat de spreker heeft gezegd. Zo’n samenvatting geeft je ook de mogelijkheid om zaken die je niet goed hebt verstaan of waarvan je moeilijk het belang kan inschatten opnieuw onder de aandacht van de spreker te brengen opdat die alsnog extra informatie kan verschaffen.
  6. Tenslotte de laatste, maar wellicht ook de belangrijkste tip: Onderbreek nooit iemand die aan het spreken is. Indien je denkt dat wat je zelf wilt zeggen daardoor verloren gaat, schrijf dan even een paar trefwoorden op een papiertje. Iemand onderbreken is niet enkel onbeleefd; het kan alles wat je tracht te bereiken ondermijnen. En zelfs wanneer je echt aandachtig luistert zal een onderbreking de indruk wekken dat dit niet het geval is.

Drie luisterfouten

  1. iemands zinnen afmaken
  2. iemand in de rede vallen, bijvoorbeeld met “ja, maar”
  3. een gesprek snel van onderwerp veranderen (“dat doet me denken aan…”)

Als je bovenstaande bewust tot je laat door dringen, dan zie je meteen waar het met e-mail verkeer fout gaat. Veel van zowel de verbale (toon) als vrijwel de gehele non-verbale communicatie gaat bij e-mail communicatie verloren. Feitelijk blijft alleen een stuk tekst over, waar de ontvanger op zijn/haar eigen wijze kleur en toon aangeeft. Besef dat bijna 80% van de communicatie in de brede zin van het woord hierbij verloren gaat. Dat maakt e-mail per definitie ongeschikt om te argumenteren, discussiëren of debatteren, laat staan te ruziën.

Gebruik e-mail voor het uitwisselen van feitelijke informatie (tabellen, gegevens, afspraken), voor het vastleggen van besluiten of conclusies en voor het stellen van vragen. Pak de telefoon, liever videofoon of nog beter: sta op en loop naar de persoon toe als dat fysiek mogelijk is. Bespreek complexe zaken in persoon met inachtneming van bovenstaande communicatiestijlen. En zit je manager in de Verenigde Staten, maak dan zoveel mogelijk gebruik van skype of soortgelijke videotelefoondiensten.

En mocht het dan toch nog fout gaan, neem dan eens contact op met mijn collega Odile Seebregts. Zij is een gecertificeerde coach op het gebied van conflicthantering (en preventie). Veel succes!

Wat vindt u van mijn lichaamstaal? En wat vind ik van de uwe?

Totdat we iemand beter leren kennen, hebben onze hersenen zich al een mening gevormd over de persoon die we net voor de eerste keer ontmoeten. We stoppen haar of hem meteen in een vakje, we voorspellen min of meer wat deze persoon gaat doen en we anticiperen hoe wij daar dan weer op moeten reageren. We kennen allemaal het cliché dat je een paar seconden hebt om een eerste indruk te maken en sommige geloven zelfs dat je geen tweede kans meer krijgt. In werkelijkheid hebben onze hersenen hun oordeel over een persoon geveld binnen milliseconden nadat wij deze persoon ontmoeten.

Volgens onderzoek aan de Princeton University is dit niets anders dan een evolutionair overlevingsmechanisme. Onze hersenen besluiten aan de hand van de beschikbare informatie – “hoe ziet hij of zij eruit?” – of jij betrouwbaar bent, bedreigend, competent, aardig en meer van dat soort persoonskenmerken.

Er is een manier om aan dit split-second oordeel te ontsnappen: wees je volledig bewust van je eigen lichaamstaal. Vooral in bijzondere situaties, zoals op sollicitatiegesprekken of als je je manager gaat vragen om een salarisverhoging of bij een meeting met een nieuwe klant. Alleen al het je bewust zijn van je eigen lichaamstaal kan geweldig helpen om de perceptie van de ander positief te beïnvloeden en daarmee het gewenste resultaat naar je hand te zetten.

Bernard Marr, een wereldwijd erkende expert op het gebied van strategie, performance management, analytics, key performance indicators (KPIs) en Big Data, publiceerde onlangs een lijst met de 15 meest voorkomende blunders in onze lichaamstaal. Hier zijn ze:

  1. Te ver achterover leunen in je stoel – komt lui of arrogant over
  2. Voorover leunen – komt soms agressief over. Kies dus een meer neutrale positie.
  3. Oogcontact te snel verbreken – daarmee kun je als onbetrouwbaar overkomen of erg nerveus. Houdt het oogcontact dus wat langer vast, vooral tijdens de eerste handdruk.
  4. Teveel met je hoofd knikken – je kunt teveel op een ja-knikker gaan lijken. Zelfs als je het eens bent met hetgeen wordt gezegd, knik dan een keer en probeer je hoofd stil te houden.
  5. Teveel gesticuleren – komt gevaarlijk over.
  6. Armen over elkaar – komt over als gesloten, te defensief vooral als je vragen aan het beantwoorden bent. Probeer je armen langs je lichaam te houden.
  7. Friemelen – geeft luid en duidelijk aan hoe nerveus je bent. Probeer dat ten koste van alles te vermijden.
  8. Je handen achter je rug houden (of stevig in je zakken) – ziet er stijfjes uit. Kies dus voor een natuurlijke houding waarbij je je armen langs je lichaam houdt.
  9. Omhoog of in het rond kijken – wordt heel vaak gezien als een aanwijzing dat iemand liegt of niet zichzelf is. Probeer dus rustig oogcontact te houden.
  10. Staren – kan worden geïnterpreteerd als agressief. Er is een subtiel verschil tussen iemands blik (even) vasthouden en iemand de grond in staren.
  11. Niet glimlachen – kan mensen een oncomfortabel gevoel geven; het gevoel dat jij hier eigenlijk liever niet wilt zijn. Neem je meest natuurlijke glimlach mee, vooral als je iemand voor het eerst ontmoet.
  12. Achteruit stappen als je om een beslissing wordt gevraagd – verraadt angst of onzekerheid. Blijf dus op je plek staan of doe – met overtuiging – een klein stapje naar voren.
  13. De vingertoppen van beide handen tegen elkaar plaatsen (vormen daarbij een dakje) – geeft een welhaast smekende indruk en wordt gezien als een zwakte. Hetzelfde geldt wanneer je de handpalmen naar boven keert.
  14. De handen op je heupen – is een agressieve houding, net als een hond of vogel die zichzelf opblaast om groter te lijken.
  15. Op je telefoon of horloge kijken – vertelt de ontvanger dat jij liever ergens anders bent. Bovendien getuigt het van slechte manieren.

Dat is een hele lijst: 15 voorbeelden hoe het niet moet. Maar wat moet je dan wel doen? Neem een zo neutraal mogelijke houding aan – of je nu zit of staat. Houd je armen langs je lichaam als je staat; als je zit kun je ze ook in je schoot leggen. Geef aandacht aan je gesprekspartner (op dat moment de belangrijkste persoon op aarde voor jou) door op een natuurlijke wijze oogcontact te houden, te glimlachen en vooral jezelf te blijven.

Als een of meer van de hierboven genoemde vergissingen bij jou van nature gebeuren, oefen dan voor de spiegel. Of laat een vriend je waarschuwen met een tevoren afgesproken teken als je in die oude, maar foute gewoonte terugvalt. Zo word je je steeds meer bewust van wat hoort en wat niet hoort.

Maar even belangrijk als jouw eigen lichaamstaal is de lichaamstaal van jouw gesprekspartner. Let daar eens meer bewust op. Het zal je opvallen dat sommige gebaren prettig op je overkomen. Die gebaren kun je nadoen in dat gesprek – op het moment dat het gebeurt. We noemen dat spiegelen. Je zult merken dat mensen jou spiegelen en dat voelt comfortabel. Het moet natuurlijk niet te vaak in een gesprek gebeuren, anders valt het op en wordt het vervelend.

Let ook eens op gebaren – van de ander – die niet comfortabel bij je overkomen. Soms is dat een goede indicatie dat je te lang praat of niet langer relevante dingen vertelt. Stop dan, geef aan dat je ziet dat wat je vertelt er niet toe doet of niet langer interessant is en houd je mond. Kijk en let goed op wat er dan gebeurt. Dan voel je echt het belang van lichaamstaal en word je je nog bewuster van je eigen lichaamstaal.

Ik hoor graag commentaar, ideeën en anekdotes.