Vandaag is het Wereldvrouwendag. En het is 2019. Dat is bijna 24 eeuwen nadat de Griekse wijsgeer Aristoteles zijn standpunt over de mannelijke superioriteit verkondigde. Aristoteles’ theorieën hebben ervoor gezorgd dat het idee van meer gelijkheid tussen man en vrouw (RV: gedurende de eeuwen die daarop volgden) geen schijn van kans maakte [1].

Waar gaat dit over? Wij streven graag naar meer vrouwen op leidinggevende posities – op topposities – in het bedrijfsleven, in de politiek, in de wetenschap, kortom: overal. Dus niet alleen in uitvoerende en ondersteunende rollen, zoals nu nadrukkelijk het geval is in bijvoorbeeld de zorg, de rechtspraak en het onderwijs. Waarom zouden we daarnaar streven? Omdat onze wereld nu eenmaal zeer divers is. Divers in geslacht, in geloof, in nationaliteit, in kleur, noem maar op. En inmiddels hebben internationale onderzoeksinstellingen en adviesorganisaties aangetoond dat meer diversiteit tot betere besluiten leidt. En bovendien tot fijnere organisaties om voor te werken. Voor wie nog een exposé van dergelijke onderzoeken nodig heeft, kan het een en ander vinden bij Catalyst (Workplaces that work for women work for everyone) of bij McKinsey & Company e.v.a.

Aan de hand van het GROW-model van John Whitmore (1937-2017) wil ik laten zien dat het – op korte termijn zelfs – haalbaar is om meer balans in onze huidige management teams te realiseren. Met balans bedoel ik niet tenminste 30% vrouwen in onze Boards, maar gewoon fifty-fifty zoals in de hele wereld feitelijk het geval is.

GOAL

Het einddoel is eigenlijk helder. Wij willen allemaal graag een beter leven: “het goede leven”. Inmiddels is duidelijk dat aan elke groei grenzen gesteld mogen worden omdat onze planeet in de ruimste zin van het woord niet onbegrensd is. In 2015 hebben onze wereldleiders de volgende doelstellingen vastgelegd als “global goals”:

1. Maak een einde aan extreme armoede
2. Bestrijd ongelijkheid en onrechtvaardigheid
3. Los de klimaatverandering op.

The sky is niet langer the limit, zoals ook Kate Raworth zo mooi illustreert in haar boek “Doughnut Economics” (2018). Naast financieel/economische criteria zullen wij steeds vaker sociaal/economische én ecologische criteria in onze besluitvorming moeten meenemen. Feminiene kwaliteiten kunnen enorm bijdragen aan meer nadruk op Environmental, Social, and Governance (ESG) criteria. Met een stevige dosis feminiene kwaliteiten zullen de Besturen van onze bedrijven, onze politiek en onze wetenschap tot meer creatieve, meer duurzame en meer innovatieve oplossingen komen dan nu het geval is.

Het doel is dus simpel: feminiene en masculiene kwaliteiten in balans in onze Besturen. Dus 50-50% vrouwen en mannen in onze management teams, Raden van Bestuur en Raden van Commissarissen.

REALITY

Om te weten waar je wilt komen, zul je moeten beseffen waar je nu staat. Wat is het huidige vertrekpunt in dit land in 2019? Gelukkig hebben wij prof. dr. Mijntje Lückerath, hoogleraar Corporate Governance aan de Universiteit van Tilburg, TIAS School for Business and Society. In augustus van elk jaar steekt zij de thermometer in Corporate Nederland en onderzoekt circa 85 beursgenoteerde ondernemingen op hun deelname van vrouwen aan hun hoogste management teams (RvB/RvC). Dit doet zij al enkele jaren achtereen. En de resultaten liegen er niet om. Haar laatste The Dutch Female Board Index 2018 laat zien dat het percentage vrouwen in onze Raden van Bestuur op 6% ligt. Dus 94% wordt ingenomen door mannen. En de gevonden trends beloven weinig goeds. De realiteit is dat onze bedrijfscultuur in Nederland anno 2019 nog buitengewoon masculien is. En vrouwen ervaren dat ook zo: na enige jaren stappen zij op omdat zij onvoldoende erkend, nauwelijks gewaardeerd en slecht (slechter dan mannen) beloond worden. En beginnen voor zichzelf. Dat betekent een groot verlies voor de masculiene BV Nederland.

OPTIONS

Hoe komen wij nu van de huidige masculiene cultuur – zowel in het bedrijfsleven als in de politiek en de wetenschap – naar een situatie waarbij F&M meer in balans zijn? Welke opties hebben wij? Als wij de evolutionaire weg volgen dan blijkt uit onderzoek aan Harvard Business School dat de gewenste F&M-balans kan worden bereikt over ongeveer… 100 jaar! Dus dan maar de revolutionaire weg met dwingend voorgeschreven quota? Bijvoorbeeld tenminste 30% vrouwen in onze Besturen per 1 januari 2016. Nee, dit is geen typo, zo stond het in de wet, maar de deadline is verstreken zonder enige sanctie. Dus de discussie over quota houdt nog wel even aan en wordt zelfs sterker.

Een alternatief is natuurlijk: GEWOON DOEN! En dat kan. Samen met enthousiaste partners hebben wij verschillende programma’s ontwikkeld: van “Hij-voor-Zij” tot “Board Readiness” programma’s en inmiddels werken wij aan de “Realisatie van F&M-in-Balans”. Een duidelijke projectdefinitie stelt ons in staat het doel 50-50% vrouwen en mannen in uw management teams, uw Raad van Bestuur en uw Raad van Commissarissen te realiseren binnen… zeg drie jaar. Dus voor eind 2021. GEWOON DOEN!

WILL TO ACT

Al het voorgaande is natuurlijk allang bekend bij iedere hoogopgeleide Nederlander. Aan gebrek aan bewustwording zou het anno 2019 ook echt niet meer mogen liggen. Onze eigen dochters, kleindochters en schoondochters spreken ons mannen, vaders, schoonvaders en opa’s er bijna dagelijks op aan.

Dus mannen, geef die vrouwen nu eens wat meer ruimte. Ga in gesprek met ambitieuze en competente vrouwen binnen je eigen organisatie. Ze zijn er, maar je moet ze wel opmerken. Stap op hen af en ga het gesprek aan. Luister naar hen. En luister goed naar hun praktische bezwaren om nu even niet naar de top te willen. Besteed aandacht aan het zogenoemde imposter syndrome waar Vreneli Stadelmaier eerder over schreef in haar boek “F*ck die onzekerheid”. Reik hen de helpende hand. En benoem een vrouw in plaats van toch maar weer een kloon van uzelf te benoemen.

En vrouwen, pak die geboden ruimte! Als je ambitieus en competent bent, waarom dan niet doorgepakt?! Jullie kunnen het! En onze maatschappij heeft in deze 21^ste eeuw jullie feminiene kwaliteiten hard nodig naast de masculiene kwaliteiten.

De een is niet beter dan de ander. Het is de hoogste tijd om de synergie die het in balans brengen van feminiene en masculiene kwaliteiten nu te gaan oogsten – met of zonder quotum. GEWOON DOEN!

Voor meer details over de genoemde programma’s en projecten kunt u contact opnemen met ondergetekende (zie de samenvatting in het LinkedIn profiel van Robert Vos voor de contactgegevens).

[1] Allerd Stikker, “Over vrouw en man. De onverbrekelijke samenhang” (p.84-85), Kopperlith & Co (2000)