Dit artikel verscheen eerder in AG Connect.

Hoe ziet diversiteit er op dit moment uit in de BV ICT-Nederland? En dan hier even beperkt tot de diversiteit in man en vrouw. De Stichting CA-ICT meldt op een totaal van 520.000 ICT’ers in Nederland 94.000 vrouwelijke ICT’ers (18 procent). Om deze onbalans op te heffen nodigt de brancheorganisatie NLdigital onder leiding van Lotte de Bruijn meisjes en vrouwen uit om aan de slag te gaan in de ICT. En gelukkig, langzaam maar zeker stijgt het aantal meisjes dat zich aanmeldt voor een ICT-opleiding. Ook mijn 17-jarige kleindochter overweegt een carrière in de technologie. Mooi!

En hoe zit dat aan de top van de ICT-bedrijven? Dat verschilt. Er heerst …uh… diversiteit binnen de ICT-sector. Van Ordina, dat zich met zijn tweehoofdige leiding Jo Maes (CEO) en Joyce van Donk-van Wijnen voorbeeldig fiftyfifty presenteert tot Centric, dat zich tot voor kort onder leiding van Gerard Sanderink presenteerde als een bedrijf van “mannen die geen vrouwen kunnen vinden” om de woorden van Arjen Lubach aan te halen. En dan moet ik mijzelf meteen corrigeren: Sanderink lijkt ten aanzien van vrouwen een soort buitencategorie te zijn.

De vraag naar kundig ICT-personeel blijft onverminderd hoog. Er is meer dan voldoende ruimte voor meer vrouwen in de ICT. Dat hoeft geen man de kop te kosten, integendeel. Ook zij worden er beter van door beter functionerende ICT-systemen en succesvollere ICT-projecten. Dát is de bottom-line van inclusie en diversiteit. Een stappenplan kan de doorstroom van vrouwen naar de top – ook binnen ICT-bedrijven en ICT-afdelingen – bevorderen.

Dat stappenplan begint met het analyseren van de huidige man/vrouw verdeling binnen het eigen bedrijf – op elk niveau: van de directie tot de werkvloer. De gemiddelde overall verdeling kennen we: 82 procent mannen en 18 procent vrouwen. Hoe zit dat in jullie bedrijf? Stel vervolgens een streefcijfer vast. Dertig procent vrouwen? Waarom niet gewoon evenwicht: fiftyfifty. Ongeacht hun leeftijd, kennis, etniciteit, ervaring, seksuele geaardheid, geloof, politieke voorkeur enzovoorts. Op elk niveau. Het zal je verbazen dat je helemaal niet zoveel vrouwen nodig hebt op leidinggevend niveau omdat je nu eenmaal niet zoveel managers hebt, toch? Op de werkvloer zul je er vermoedelijk steviger tegenaan moeten. Als dat beeld duidelijk is dan ga je eerst praten met de vrouwen die je al in dienst hebt. Je weet wel: die vrouwen die je nauwelijks ziet, laat staan hoort. Ontdek hun ambities en competenties. Je zou zomaar verbaasd kunnen staan. Vooral over hun leidinggevende kwaliteiten. Dus wellicht kun je een belangrijk deel intern invullen. Met wat training, coaching en mentoring. En wat je niet hebt, ga je extern werven. Let dan meteen even op je vacatureteksten, die door hun masculiene uitstraling nogal wat vrouwen afschrikken. Door je diverse en inclusieve aanpak wordt jouw bedrijf zomaar aantrekkelijker voor meer vrouwen (en mannen).

Die vastgeroeste exclusieve mannencultuur pak je natuurlijk ook aan. Dat vereist ook een verandering in je managementopleidingen, die nog altijd gebaseerd zijn op mannelijke managementgoeroes uit de vorige eeuw: Stephen Covey, Peter Drucker, Henry Mintzberg, Peter Senge enzovoorts. Niks mis mee, maar wel erg exclusief en homogeen. Dus open je ogen en lees eens wat meer van Renée Mauborgne, Amy Edmondson, Rita McGrath, Lynda Gratton, Liz Wiseman en Brené Brown die een meer inclusief leiderschap voor ogen hebben. Juist die evenwichtige mix van feminiene en masculiene stijlen van inclusief leidinggeven aangevuld met elke andere vorm van diversiteit opent ongekend creatieve, duurzame en vernieuwende perspectieven. Met wat extra training, coaching en mentoring kan jouw bedrijf binnen vijf jaar in een schitterende en vooral ook winstgevende genderbalans verkeren.

En laat dit vooral geen eenmalige, incidentele oprisping zijn met wat leuke cupcake-middagen voor de tech-girls. Het is zaak vrouwen in ICT te koesteren, want anders verdwijnen zij weer net zo snel als zij binnenkomen. Koesteren houdt in dat de bijdragen van vrouwelijke professionals worden erkend, gewaardeerd en beloond. Onthoud deze drieslag: erkennen, waarderen en belonen. Veel vrouwen knappen af op het feit dat zij de moeilijke klussen niet mogen doen. Terwijl uit onderzoek blijkt dat vrouwelijke programmeurs niet onder doen voor de mannelijke programmeurs. Integendeel. Hetzelfde geldt ten aanzien van hun leidinggevende kwaliteiten. Een divers samengesteld ICT-projectteam onder bewust inclusief vrouwelijk leiderschap blijkt beter te functioneren. Vrouwen vinden het echt mooi om iets op te leveren dat waarde toevoegt. Waar het bedrijf iets aan heeft. Nee, sterker: waar de samenleving iets aan heeft. Laat vrouwen deelnemen in complexe projecten, en geef ze daarna de leiding over nog uitdagender projecten. Je zult versteld staan – in positieve zin! Pas ook even die starre werktijden aan, houdt die flauwe grappen voor je en stop met pesten. Eerst dan ben je echt in staat dat eerder beschreven draaideur-effect een halt toe te roepen.

Onlangs vroeg ik een aantal managers en bestuurders: “Welk advies zou je vrouwen geven die in de techniek willen werken en daar de top willen bereiken?” Hun antwoorden logen er niet om. Zeer bemoedigend klonk: “Stop met twijfelen aan jezelf en werk aan je zelfvertrouwen. Wees minder bescheiden, kom uit je schulp. Laat alle schroom varen en ga ervoor! Werk wat meer aan je zelfpromotie. Dat mag best, ook in Nederland. Kijk naar de hieronder genoemde rolmodellen. Zoek advies bij coaches en mentoren. Ga koffiedrinken met mensen die je graag verder willen helpen. Ontdek het belang van netwerken. Zowel binnen de eigen organisatie als daarbuiten. Ga naar relevante bijeenkomsten, zoek relevante netwerken op. En besef dat netwerken vooral een werkwoord is. Ga in een bedrijf werken waarvan de kernwaarden sporen met jouw eigen kernwaarden. Maak je eigen boodschap. Dat leidt tot inspiratie. Van jezelf en van anderen. Op de lange termijn. Toon lef, durf en ambitie. Ga ervoor!”

Vrouwen hebben behoefte aan rolmodellen. Die zijn er nauwelijks. Pardon? Kijk bijvoorbeeld eens naar de Inspiring Fifty, waar je geweldige vrouwelijke rolmodellen in de informatie- en communicatietechnologie tegenkomt: Ebi Atawodi, Jaya Baloo, Katja Berkhout, Annemarie Buitelaar, Christina Caljé, Mary-Jo de Leeuw, Eline Leyten, Melanie Rieback, Jeanine van der Vlist, Anouk Vos en nog eens veertig andere fantastische tech-vrouwen. Vind ze op LinkedIn. Nodig hen uit om te connecten. Ga een zinvol netwerkgesprek met hen aan. Zinvol voor hen en zinvol voor jou. Besef dat ook zij gebaat zijn bij meer vrouwen in de techniek, in de ICT. En besef dat diversiteit het begin is. Ongeacht leeftijd, kennis, etniciteit, ervaring, seksuele geaardheid, geloof, politieke voorkeur enzovoorts. Inclusie – meepraten, meebeslissen en meedoen – is de onvermijdelijke vervolgstap, anders is zij weer weg. Zij wil er echt bij horen!

Waarom zou je je überhaupt druk maken om meisjes en vrouwen in de ICT? Een bevriende ICT-directeur vatte het als volgt samen: “Ondanks de gelijkheid tussen mannen en vrouwen leggen vrouwen toch andere accenten. Ik vind vrouwen sterk op de inhoud, zij zien verrassend veel andere verbanden en overzien het geheel veel beter. Ze zien de verbinding.” Zijn gebruikers blijken zeer tevreden met het resultaat. De ICT-systemen functioneren gewoon beter. En wij weten dat dát alleen al winst is.

Het boek “Fiftyfifty” kan besteld worden via de bekende kanalen.
Hier vind je vast een voorproefje.