Hoe verschillen vrouwen dan van mannen?

Terwijl de man buiten jaagt of werkt (of beide), baart de vrouw haar kinderen, voedt hen en verzorgt hen. Ik heb zelf jaren gevaren op de grote vaart en heb het om mij heen gewoon zo zien gebeuren.

Het zorgzame van de vrouw zit in haar genen en dat vinden we terug in de zorgzame manager. Een vrouw vertoont heel vaak participerend leiderschap, dat thuis hoort in het zogenoemde democratische leiderschapskwadrant (zie vorige blog over leiderschap). Uit onderzoek blijkt dat dit leidt tot betere resultaten vooral omdat haar medewerkers gemotiveerder zijn, meer initiatief durven te tonen, minder afhankelijk zijn en zelfstandiger durven op te treden. Zij geeft haar medewerkers meer aandacht, waarmee het teamwerk wordt bevorderd en er ook minder of zelfs geen sprake is van agressie.

Die man die over de oceanen vaart is werkzaam in een bijna militaire hiërarchie. Door zijn directieve, soms autoritaire leiderschap, dat thuis hoort in het zogenoemde autocratische leiderschapskwadrant blijken resultaten te stagneren. De motivatie van zijn medewerkers daalt, initiatieven worden vaak gedood en het creëert ongewenste afhankelijkheden: de bemanning volgt slechts orders op. Omdat er nauwelijks aandacht is voor elkaar, wordt teamwerk niet echt bevorderd, integendeel en zijn agressieve uitvallen aan de orde van de dag.

Karikaturen? Als we oestrogeen zo scherp tegenover testosteron zetten dan is dat natuurlijk een karikatuur. En helemaal onwaar is het ook weer niet. Agressie binnen relaties is helaas aan de orde van de dag en pesten op de werkvloer (om het wat vriendelijk te zeggen) is ons ook niet onbekend. Maar enige nuance mag hier worden bepleit. Waarom? Omdat wij de onverbrekelijke samenhang vrouw en man nastreven. Juist die complementariteit tussen de rol van de vrouw en de rol van de man brengt ons verder. Voeg daarbij een dosis oxytocine (knuffelhormoon) en wij zijn op weg naar een betere wereld.

Welke verschillen kun je zo al waarnemen tussen vrouw en man?

Testosteron geeft de man zijn hoekige mannelijke vormen zoals oestrogeen de vrouw haar zachte ronde vormen geeft. De man is overtuigd van zichzelf en zeer competitief; de vrouw mag graag weifelen en zoekt samenwerking. De man beschikt over goede analytische vaardigheden, haalt de dingen uit elkaar en heeft oog voor het detail; de vrouw synthetiseert graag, voegt ingrediënten bij elkaar en kijkt naar het geheel (holistisch). De man gaat recht – dus werkelijk eendimensionaal – op zijn doel af. De vrouw informeert, praat graag, wikt en weegt en neemt een weloverwogen beslissing binnen een multidimensionale ruimte. Vandaag de dag denkt de man alleen aan zijn eigen carrière, terwijl de vrouw meer rekening houdt met het algemeen belang. In al het voorgaande zit geen waardeoordeel. Man en vrouw verschillen, zij zijn niet gelijk, maar wel volstrekt gelijkwaardig. En dat maakt hun complementariteit wezenlijk interessant én krachtig.

In 2007 vroeg sociologe prof.dr. Iteke Weeda tweehonderd managers – mannen en vrouwen – naar hun ervaringen en idealen op het werk. Zij heeft het in haar boek ‘De Yinfactor’ over het Triple-A leiderschap. Dit staat voor androgyn, authentiek en altruïstisch leiderschap. Met androgyn brengt zij het vrouwelijke (Yin) in evenwicht met het mannelijke (Yang). Mannen en vrouwen mogen dan verschillen, maar vrouwen zijn zonder enige twijfel gelijkwaardig aan mannen. Androgyn leiderschap is zowel gezaghebbend als gelijkwaardig, zowel motiverend als dienend, zowel doelgericht als procesgericht, zowel gericht op de eigen (arbeids-)omgeving als op het bredere maatschappelijke belang. Daarbij komt authenticiteit: van binnenuit waarbij zelfkennis en passie de fundamenten zijn. Tenslotte voegt Iteke Weeda als essentiële motivatie altruïsme (= onbaatzuchtigheid) toe dat gericht is op teamgeest en maatschappelijk zinvol bezig zijn. Bij Weeda’s A-A-A leiderschap worden hart en hoofd, voelen en denken samengebracht.

Zoals mannen hoofdzakelijk mannelijke persoonseigenschappen (YANG) in zich hebben met een snuifje vrouwelijke persoonseigenschappen (yin), zo zullen vrouwen hoofdzakelijk vrouwelijke persoonseigenschappen (YIN) in zich hebben met een snuifje mannelijke persoonseigenschappen (yang). De een wat meer, de ander wat minder. Maar zet vrouw en man samen in een (management) team en je bent verzekerd van voldoende Yang en voldoende Yin: A-A-A leiderschap.

Voor de goede orde: met die verschillen tussen vrouw en man is niets mis. Terwijl de man direct – zonder vragen te stellen – aan de slag gaat, zal de vrouw wat afwachtender zijn en juist (veel) vragen stellen. Terwijl de man in zijn enthousiasme en daardoor wellicht wat minder gestructureerd niet meteen tot het gewenste resultaat komt, wordt de vrouw juist enthousiaster omdat haar beantwoorde vragen voor structuur hebben gezorgd en tot snelle resultaten leiden. Zet die twee nu eens bij elkaar in hetzelfde management team.

De man neemt vaak extreem riskante beslissingen. Hij is gericht op de transactie waarbij belonen of straffen essentieel is. De vrouw wordt minder snel verleid om extreem hoge risico’s te nemen. Zij is gericht op de relatie waarbij het aanmoedigen van haar medewerkers om het vooral op hun eigen manier invulling te geven voorop staat. Terwijl de man alleen in termen van werk, werk en werk denkt, houdt de vrouw de balans tussen werk en privé zorgvuldig in de gaten. En als de man zijn verantwoordelijkheid durft te nemen, delegeert en problemen oplost, zoekt de vrouw het meer in het delen van de macht en het delen van alle beschikbare informatie. Zet die twee nu eens bij elkaar in hetzelfde management team.

De man redeneert logisch naar een oplossing (ratio), terwijl de vrouw met meer intuïtie (gevoel) tot een andere oplossing komt. Daarbij zal de man veel praten (uitleggen), terwijl de vrouw geneigd is om meer te luisteren naar mogelijk meer aangedragen oplossingen. De man beweegt makkelijk op zijn apenrots en kent zijn plek ook. De vrouw zoekt haar gelijken (“peers”) en creëert haar relationele netwerk. Terwijl de man al blij is met een netto contante waarde van “groter dan 0”, blijkt het gevoel voor financiële gegevens bij vrouwen uiteindelijk beter ontwikkeld. Het ontlokte Christine Lagarde de opmerking: “If Lehman Brothers had been Lehman Sisters…” Tenslotte blijken ook klantenservice en klantencontact aantoonbaar beter in vrouwelijke handen. Zo zijn we weer terug bij haar zorgzaamheid. Zet vrouw en man nu eens bij elkaar in hetzelfde management team.

Gender-balanced Management Teams

Zowel de vrouw als de man zal zich dan bewuster moeten worden van deze verschillen. En zal deze verschillen moeten leren waarderen. De man is niet sterker dan de vrouw; de vrouw is niet zwakker dan de man; zij zijn simpelweg anders. De ene man is de andere niet; hetzelfde geldt voor de vrouw. Van groot belang is dat de eigen vrije keuze voorop blijft staan mits wij in staat zijn om werkelijke keuzevrijheid te bieden en te garanderen. Alles in het besef dat de som van deze vrouwelijke en mannelijke persoonseigenschappen een team, een afdeling, een business unit en tenslotte een onderneming ijzersterk maakt. Multinationale ondernemingen ervaren nu al dat wereldwijde samenwerking meer oplevert dan ‘global competition’. Zo’n vrouwelijke persoonseigenschap kunnen wij in onze hedendaagse macho-wereld goed gebruiken.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.