Dit jaar mogen de medewerkers van de N.V. Noordhollandsche van 1816 Algemene Verzekeringsmaatschappij met elkaar het 200 jarig bestaan vieren. Uniek, omdat Nh1816 nog steeds zelfstandig opereert en volledig autonoom is gegroeid. Een enorme mijlpaal waar zij verschrikkelijk trots op zijn. Technologische en maatschappelijke ontwikkelingen volgen zich steeds sneller op en op weg naar dit jubileum spant Nh1816 zich in om nu en in de toekomst de juiste keuzes te blijven maken. Sedert 2013 is deze coöperatie begonnen met lokale projecten op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) en geeft zo geld terug aan de samenleving.

En toch, terwijl bijna de helft van het personeel uit vrouwen bestaat – om nog maar te zwijgen over de samenstelling van haar klanten – wordt Nh1816 geleid door een driehoofdige directie bestaande uit uitsluitend mannen. Toen directeur Cas Verhage daarover op 8 maart jl. – Wereldvrouwendag – werd aangesproken kwam hij niet verder dan: “Tja, maar het werkt goed zo met z’n drieën”. Op de vraag of daar in de nabije toekomst wellicht verandering in komt bleef Verhage het antwoord schuldig. Daar komt dus geen vrouw tussen in het Noord-Hollandse Oudkarspel anno domini 2016.

Female Board Index 2015

Prof. dr. Mijntje Lückerath, hoogleraar Corporate Governance aan de Universiteit van Tilburg (TIAS Business School) publiceert op 1 augustus van elk jaar de zogenoemde Female Board Index. Ook afgelopen jaar bleek er weer een groot aantal bedrijven met vijf of meer bestuurders te zijn dat geen enkele vrouw in hun Raad van Bestuur of Raad van Commissarissen heeft zitten. Op zijn geheel eigen vertrouwde komische wijze ging Arjen Lubach met deze lijst aan de haal in zijn TV-programma Zondag met Lubach. Speciaal voor deze grote beursgenoteerde bedrijven zonder vrouwen in hun top is een bijzondere website opgericht. Lubach benadrukte dat als er iets niet klopt, laat het hem per e-mail weten op info@dezemannenkunnengeenvrouwkrijgen.nl.

Deze mannen kunnen geen vrouw krijgen

Het gaat om de volgende 18 bedrijven (ruim 20%) van in totaal 84 onderzochte beursgenoteerde ondernemingen. Rechts staat de naam van de huidige bestuursvoorzitter die daar naar mijn mening direct op mag worden aangesproken:

Laten we een aantal van deze bedrijven eens nader onder de lopen nemen.

Koninklijke Boskalis Westminster NV

Deze prachtige toonaangevende internationale dienstverlener op het gebied van baggeren, droge  infrastructuren, offshore energie, sleepdiensten en scheepsbergingen voelt letterlijk “nattigheid”, maar deze keer op het gebied van diversiteit & inclusiviteit.  In het jaarverslag over 2015 lezen wij: “In een internationale projectenomgeving als de onze die een flexibele, brede en innovatieve aanpak vereist, zien wij diversiteit in een ruime context. (…) We hebben een relatief hoog aantal mannelijke medewerkers en relatief weinig parttimers. De verdeling tussen mannen en vrouwen en tussen fulltime en parttime medewerkers ligt bij Boskalis in lijn met de aard van ons werk. We zijn voor een groot deel een projectenorganisatie waarin wij wereldwijd technisch, financieel en maritiem geschoolde medewerkers voor langere duur uitzenden naadr veelal afgelegen projecten. Voor vrouwen blijkt de uitzending naar projecten minder aantrekkelijk en bij parttimers minder voor de hand liggend. De verhouding man-vrouw lag in 2015 op 89%-11% (2014: 90%-10%). Daar waar er sprake is van werkzaamheden bij vaste vestigingen en met een structureel karakter komt de deelname van vrouwen hoger uit. Op het Boskalis hoofdkantoor bleef de verhouding man-vrouw van het management en kantoorpersoneel in 2015 gelijk aan die van 2014: 69%-31%.”

Op een bestand van 7.340 medewerkers treffen we slechts 798 vrouwen (11%) aan. In het jaarverslag wordt verder geen inzicht gegeven waar deze vrouwen zich in de (management) organisatie bevinden. Ook wordt met geen woord gerept over een programma om de eigen vrouwen te testen op ambities en talent teneinde hen te ontwikkelen naar leidinggevende posities. Ook ten aanzien van externe werving en selectie wordt geen inzicht verschaft. Het ontbreken van vrouwen binnen de Koninklijke Boskalis ligt kennelijk allemaal in lijn met “de aard van ons werk”…

Masculiene of gewoon macho bedrijven?

Op bovenstaande lijst staan meer technische bedrijven: OCI (o.m. bestaande uit de vroegere DSM bedrijven Agro en Melamine), AFC Ajax, ASM, ICT Automatisering, Aalberts Industries, Hydratec Industries en Hunter Douglas (van de bekende raamdecoratie Luxaflex). De bouwwereld van Oranjewoud lijkt onder leiding van de geslaagde, maar stugge Twentse ondernemer Gerard Sanderink bijna per definitie een macho cultuur te ademen. Noch op hun websites noch in hun jaarverslagen worden veel woorden besteed aan diversiteit & inclusiviteit. De zeer terughoudende Wet op Bestuur en Toezicht (2013) – waarvan het “boterzachte quotum” van 30% vrouwen in de Raad van Bestuur én in de Raad van Commissarissen onlangs is doorgeschoven van 1 januari 2016 naar 1 januari 2020 – schrijft “comply or explain” voor. Geen van de hier besproken bedrijven legt uit waarom aan dit quotum nog niet is voldaan of geeft zelfs maar een hint wat zij hieraan denken te doen. Lubach spreekt daarom gekscherend over de Grondjet van Bussemaker.

Koninklijke Vopak NV

Deze wereldwijd opererende tankterminal operator – gespecialiseerd in de opslag en overslag van vloeibare en gasvormige chemie- en olieproducten – is zich inmiddels bewust dat we in andere tijden leven. In het kader van “Closing the Gender Gap in Oil & Gas” heeft Vopak de “Call to Action for the Industry” van het World Economic Forum 2015 getekend. De 22 oliemaatschappijen die deze Call-to-Action hebben ondertekend beseffen dat het huidige percentage vrouwen in hun werknemersbestand te laag is (minder dan 20%) en dat dit op leidinggevende posities nog lager is (10-15%). Wat en hoe zij ruimte gaan maken voor vrouwen is vooralsnog onduidelijk. Ik ben vooral benieuwd naar de aanpak van Saudi Aramco (medeondertekenaar!).

Neways

Ook bij deze internationale onderneming plaats ik graag een positieve kanttekening. Dit puur technische elektronicabedrijf wil kennelijk toch graag haar masculiene imago veranderen. Op haar website – onder de tab carrière inclusief foto van jongedame – lees ik: “Als strategisch leverancier van toonaangevende elektronicaondernemingen biedt Neways Electronics International N.V. uitstekende carrièremogelijkheden voor goed gekwalificeerde mensen die graag vooruitkomen. We zijn op zoek naar mannen en vrouwen die hoge eisen aan zichzelf stellen en ons helpen bij het versterken van onze marktpositie. De banen bij Neways zijn net zo divers als onze klanten.” Zo kan het dus ook! Mooie woorden en natuurlijk blijf ik benieuwd naar hun daden op het gebied van diversiteit & inclusiviteit.

Het merendeel van uw klanten zijn vrouwen, toch?

Bedrijven willen graag de samenstelling van de maatschappij – van de doelmarkten – die zij beweren te dienen weerspiegeld zien in de samenstelling van hun werknemersbestand. Neways lijkt dat te hebben begrepen. Het tegendeel blijkt waar bij bedrijven als Refresco Gerber (producent en distributeur van frisdranken), Accell Group (marktleider in elektrische fietsen) en GrandVision met bekende labels als Pearle en Eye Wish Opticiens. Op hun websites en in hun jaarverslagen reppen zij met geen woord over diversiteit & inclusiviteit. Terwijl ik met grote regelmaat vrouwen een groot glas jus d’orange achterover zie slaan om daarna hun modieuze zonnebril met geslepen glazen op te zetten en op het laatste model van een fraaie elektrische fiets heerlijk tegen de wind in weg te rijden.

En hier werken toch vrouwen, of?

En dan heb je nog bedrijven op genoemde lijst waar je best wel vrouwen binnen de organisatie zou verwachten. Dus vast ook wel ambitieuze competente vrouwen, lijkt mij. Waarom vindt Jan Arie van Barneveld van Brunel geen vrouwen? Of was hij niet zo onder de indruk van de prestaties van de vrouwenboot SCA tijdens de Volvo Ocean Race? Ook bij het financiële handelshuis Flow Traders en de e-commerce bedrijven Docadata en TIE Kinetix mag je meer vrouwen verwachten. De eerlijkheid gebiedt mij wel om melding te maken van het feit dat Natascha Heijboer als Country Manager Benelux samen met Jeanne Hentges als Senior VP Global Solutions deel uitmaakt van het Management Team van TIE Kinetix dat verder uit 10 mannen bestaat. Langzaam en zeker (?) komen vrouwen in beeld bij total integrated e-commerce. Wie volgt?

Tot slot: Hij-voor-Zij

18 van deze 84 beursgenoteerde ondernemingen (meer dan 20%) kunnen klaarblijkelijk geen vrouwen vinden. Voor mij een schitterende uitdaging om deze bedrijven aan competente vrouwen te helpen. Zodra je je ogen en oren opent zie je ineens meer competente vrouwen dan je ooit voor mogelijk hield. In veel gevallen blijk je ze al aan boord te hebben en je ziet of hoort hen niet. Bel mij maar voor een eerste oriënterende kennismaking om beter te leren kijken en luisteren.

À propos, als je de naam van jouw onderneming verwijderd wilt hebben van die website “Deze mannen kunnen geen vrouw krijgen”, benoem dan zo snel mogelijk een topvrouw en mail die actie naar: ikwilvandewebsite@dezemannenkunnengeenvrouwkrijgen.nl.