Netwerken is belangrijk. Je bent nu eenmaal niets zonder de mensen om je heen. Relaties kunnen veel voor jou betekenen. Natuurlijk moet je weten wie je bent, waar je sterk in gelooft, wat jou drijft en waar je heel goed in bent. Maar je moet ook weten wie jou kent. Vooral wanneer je carrière wilt maken of een nieuwe baan zoekt of een nieuwe opdracht in de wacht wilt slepen dan is netwerken van groot belang. Als reactie op het old boys’ netwerk zijn er de afgelopen 30 jaar talloze vrouwennetwerken ontstaan met als doel om vrouwen verder te helpen in de maatschappij. De Amerikaanse feministe Naomi Wolf noemde deze vrouwennetwerken ooit power groups. Maar de resultaten van deze vrouwennetwerken zijn beslist niet indrukwekkend. Het is nog steeds droevig gesteld met het aantal vrouwen op leidinggevende posities in het bedrijfsleven, de overheid en in de wetenschap.

Als de macht dan toch bij die oudere blanke mannen ligt, wat is dan het effect van vrouwennetwerken die zich vrijwel allemaal beperken tot women only? Als in het bedrijfsleven meer dan 80% van de (hogere) leidinggevende posities in handen is van mannen, waarom zouden vrouwen zich dan afzonderen in hun eigen vrouwennetwerken? Als bij de overheid – centraal, lokaal en semi-overheid – meer dan 70% van de (hogere) leidinggevende posities in handen is van mannen, waarom organiseren vrouwen dan gezellige bijeenkomsten binnen hun vertrouwde omgeving? Als ook in de wetenschap – onderzoeksinstellingen en universiteiten – meer dan 80% van de leerstoelen bezet wordt door mannen, waarom trekken vrouwen zich dan aangenaam terug in hun eigen comfort zone? Terwijl herensociëteiten en traditionele herennetwerken, zoals Lions en Rotary Clubs inmiddels opengesteld zijn voor vrouwen, lijken vrouwen zich af te sluiten in hun eigen bolwerken. Diversiteit omvat de complementariteit en synergie tussen vrouw en man; apartheid helpt daar niet bij.

Zijn vrouwennetwerken dan fout? In Nederland bestaan meer dan 225 vrouwennetwerken. Hier vind je een portal naar veel van deze vrouwennetwerken. Een van de speerpunten van het vrouwennetwerk van de Nederlandse Spoorwegen, de Iron Ladies beoogt andere vrouwen te zien en zelf gezien te worden – door die andere vrouwen: “De Iron Ladies verbindt vrouwen met elkaar. Het netwerk maakt het mogelijk elkaar op een laagdrempelige manier te adviseren, te inspireren en informatie te halen en te brengen.” In de Rotterdamse haven komen de Port Angels regelmatig bij elkaar. Zelfs binnen grote ondernemingen bestaan afzonderlijke vrouwennetwerken, die beogen om andere vrouwen binnen de onderneming op een informele manier te leren kennen, het netwerk uit te breiden en ervaringen uit te wisselen op het gebied van carrière en organisatie. Echter, om een stevige dialoog te voeren over een nieuwe verdeling van werk en zorg hebben we toch die mannen hard nodig. Geef hen geen kans om hun spreekwoordelijke snor te drukken. Om de doelmatigheid van vrouwennetwerken dramatisch te verhogen – diversiteit mag in dit verband een doel worden genoemd – zouden mannen juist moeten worden toegelaten. In eerste instantie om goed te luisteren, te begrijpen en te leren van onze ambitieuze vrouwen. En in tweede instantie om ruimte te geven aan deze vrouwen; ruimte die overigens wel gepakt moet worden deze vrouwen.

In een onderzoek van enige jaren geleden noemden veel respondenten een effectief netwerk als een belangrijke voorwaarde voor afgestudeerden om toegelaten te worden tot de arbeidsmarkt (instroom in bedrijfsleven, overheid en wetenschap). En om te worden bevorderd naar hogere posities binnen de organisatie (doorstroom). Netwerken zijn een nog belangrijkere factor waar het gaat om kandidaten die van buiten de organisatie toetreden tot hogere leidinggevende posities (zij-instroom). Een effectief netwerk verbetert de zichtbaarheid van vrouwen binnen ondernemingen, overheidsorganisaties en universiteiten en binnen de academische wereld. Het biedt daarnaast directe kansen voor doorstroom naar een hogere leidinggevende of wetenschappelijke functie. De effectiviteit van netwerken voor vrouwen wordt groter wanneer er meer vrouwen in relevante netwerken vertegenwoordigd zijn. De hoeveelheid vrouwen in relevante netwerken wordt deels bepaald door het aantal vrouwen op hogere leidinggevende posities. En daar zit een deel van het probleem: het aantal vrouwen op hogere leidinggevende posities is helaas erg laag (veel minder dan 20%).

Een relevant en effectief netwerk omvat vrouwen én mannen. Liefst enigszins “in balans”. Als je op LinkedIn kijkt naar de samenstelling van de gemiddelde netwerken (1^e ring), dan heeft een man vaak 80% mannelijke connecties en 20% vrouwelijke connecties. Bij de gemiddelde vrouw – mits aangesloten op LinkedIn – blijkt dat vaak precies andersom.  Mijn aanbeveling zou dus zijn om in ieder geval en op een juiste wijze zichtbaar te zijn op LinkedIn en vervolgens bewust te werken aan een netwerk dat zoveel mogelijk gebalanceerd is qua sekse. Ook mannen die diversiteit een goed hart toedragen beveel ik ten zeerste aan om ambitieuze competente vrouwen uit te nodigen om in hun netwerken te participeren. Dat brengt voor de vrouw in kwestie meteen veel mannen in beeld uit het bedrijfsleven, de overheid en de wetenschap – nationaal en internationaal. Het spreekt voor zich dat alle normale gedragsregels met betrekking tot ‘netwerken’ van kracht blijven. Het gaat om ‘halen & brengen’, om het delen van kennis, expertise en … contacten, da’s netwerken.

Voor de vrouwennetwerken heb ik nog een bijzondere aanbeveling. Voor zover al niet gebeurd, wijs meteen een zogenoemde Men’s  Alliances Officer aan om zo snel mogelijk contact te leggen en te onderhouden met mannen op leidinggevende posities binnen de eigen organisatie, in het bedrijfsleven, bij de overheid en in de wetenschap. Coaches, mentors en sponsors die diversiteit belangrijk vinden zijn daar te vinden. Alleen vrouwen én mannen kunnen samen diversiteit op korte termijn realiseren. Zo moeilijk is dat niet, maar je hebt beide seksen hard nodig om diversiteit werkelijkheid te maken – op elk niveau binnen de eigen organisatie.

Hopelijk behoort het Old Boys’ Netwerk en al die afzonderlijke vrouwennetwerken die diversiteit nastreven dan snel tot het verleden. Je zou willen dat in een diverse wereld aparte op sekse gebaseerde netwerken niet meer thuis horen, maar ja… sommige zaken wil je liever alleen met mannen of vrouwen onder elkaar bespreken, toch?